Stećci iz Bajine Bašte i Prijepolja upisani na Listu svetske kulturne baštine
Bajina Bašta – Nakon dugogodišnjeg procesa kandidature, 30 srednjovekovnih nekropola sa stećcima na teritorijima Bosne i Hercegovine, zapadne Srbije, zapadne Crne gore i centralne i južne Hrvatske upisano je na Uneskovu Listu svetske kulturne baštine.
Listu nekropola sa stećcima u Bosni i Hercegovini čini dvadeset i dve lokacije, u Hrvatskoj dve, u Crnoj Gori tri i u Srbiji tri. U Srbiji su to Mramorje u Perućcu, Mramorje u Rastištu u opštini Bajina Bašta i Grčko groblje, Hrte u opštini Prijepolje.
Stećak je monolitan nadgroban spomenik koji se nalazi na srednjovekovnim grobljima iz perioda od XII do XVI veka i poređani su u redovima. Isklesani su uglavnom od krečnjaka sa puno dekorativnih motiva i natpisa koji prikazuju kako lokalnu tradiciju tako i ikonografiju tadašnje Evrope. Teški su od 100 kg do 32 tone.
U zapadnoj Srbiji stećci su znani kao mramorovi, a groblja sa ovakvim obeležjima narod je nazvao mramorja.
Prvi pisani tragovi o stećcima u Perućcu datiraju iz XIX veka. Nekropola u Perućcu ima 85 spomenika, dok u delu Uroševine kod Rastišta 38 i u Gajevima 35 stećaka. Na njima su najčešće dekoracije u vidu krsta, polumeseca, strela i luka, mačeva.
U prijepoljskom selu Hrta nalaze se ostaci srednjovekovne nekropole – Grčko groblje sa 33 spomenika. Na stećcima su raznorazni motivi – koncentrični krugovi, cik-cak linije, krug sa krstom, antropomorfne figure.
Projekat nominacije pod nazivom „Stećci – srednjovjekovni nadgrobni spomenici“ za upis na Listu svetske baštine realizovali su stručnjaci iz Bosne i Hercegovine, Hrvatske, Crne Gore i Srbije. Počeo je 2009. kada su ministri kulture četiri države potpisali pismo namere, a Unesko je prihvatio preliminarnu listu nekropola 2011. Odluka o upisu na Listu svetske baštine je doneta 15. jula 2016. godine.
Izvor: PressLider